U ranom djetinjstvu je stekao klasično islamsko obrazovanje, koje obuhvata učenje Kur'ana napamet paralelno uz proučavanje arapske lingvistike, kur'anske i hadiske znanosti, fikha i šerijata. Pored toga se obrazovao iz oblasti matematike, logike i filozofije. Kao mladić, ušao je u politiku radeći u službi brojnih vladara Sjeverne Afrike. Njegova zadnja funkcija koju je obnašao, bio je položaj na mjestu glavnog sudije malikijske pravne škole u Egiptu.

Sudija, univerzalni učenjak i diplomata, Ibn Haldun pažljivo bilježi svoja mišljenja i akademska istraživanja, ostavljajući iza sebe značajan trag i bogato naslijeđe kroz vijekove. Njegov najveći i trajni doprinos čovječanstvu je Mukadima (Muqaddima) ili Uvod, također poznata kao Predgovor, Prelagomena, koja je prva knjiga njegove univerzalne historije - Kitab al Ibar, što znači knjiga lekcija.

Ibn Haldunov revolucionarni pristup pisanju historije

Kitab al Ibra ima ukupno sedam tomova koji se bave historijom svijeta do Ibn Haldunovog vremena i ustvari je uvodno djelo, dok je Muqaddimah više komentar historije i obrađuje političke teme i teme iz urbanog života, ekonomije i znanja.

„To je "filozofija povijesti koja je nesumnjivo najveći rad ove vrste koji je ikada napisan.“ kaže britanski historičar Arnold J. Toynbee, čiji su radovi bili pod uticajem Ibn Halduna.

Ibn Haldun zaokupiran revolucionarnim pristupom pisanja historije, odbacuje prevladavajući pojam povijesti koja se sastoji od puke činjenice. On je priznao da historijska dokumentacija direktno zavisi od toga ko je, kada i gdje tumači. Historičari se i danas koriste ovom metodologijom. Analizirajući kako su se islamska carstva vremenom raspadala, on je ostavio detaljnu studiju nomadskog i urbanog života, dinastija i halifata, te društva općenito.

Njegova analiza uspona i pada civilizacija, formirana je na temelju društvenih nauka, sociologije i nauke o civilizaciji – navodi se u „1001 Izum: Muslimanska baština u našem svijetu.“ Ibn Haldun je također preteča u pogledu njegove ekonomske teorije, čime je otvoren put za ekonomiju kakvu danas poznajemo.