digital-naslovna-skracena.jpg
mobitel-banner-naslovna.jpg
leksikon-banner-za-homepage1.gif

Vakifi iz Šerića: Milioni za islamski fakultet

Autor: Izudin Kešetović Decembar 30, 2019 0

U  "Preporodu“ je 1. aprila, 1976. godine, u broju 7 (134) ili prije 33 godine pod naslovom "Vakifi – utemeljivači", objavljena je kratka informacija o dvojici vakifa iz sela Šerići kod Zenice koji su svojim prilozima pomogli akciju otvaranja Islamskog fakulteta. Vakif hadži Smajo Husejnović položio je 5.100.000  (pet  miliona i sto hiljada) starih dinara što je do tada bio najveći donirani iznost, te Himzi ef. Čelenka sa 5.000.000 (pet miliona) starih dinara. Zapravo, radilo se o iznosima od 51.000 i  50.000 novih dinara.

Cijeli tekst u štampanom i digitalnom izdanju

Denominacija starog dinara u novi dinar izvršena je u odnosu 1:100, 1. januara 1966. godine, kada se  puštaju u opticaj apoeni dinara u vrijednosti od 5, 10, 50 i 100 dinara, sa datumom izdavanja 1. avgusta 1965.godine. Ovom promjenom denominirani dinar se često naziva novi dinar, dok se u govoru zadržava vrijednost tzv. starog dinara. Tako, naprimjer, u govoru za novčanicu od 10 dinara  često se govorilo "hiljadu starih dinara". 

Prema tadašnjim kursnim listama (1976. godina) vrijednost se može pratiti u odnosu na njemačku marku i američki dolar. Prema važećoj kursnoj listi tečaj dinara u odnosu na DEM (Njemačka marku) je iznosio 7,63 dinara za 1 DEM; odnosno 18,29 dinara za USD ( SAD dolar). Ako bismo iznose od 5,1 odnosno 5 miliona starih dinara denominirali u nove dinare, tada bi  51.000 novih dinara   iznosilo po važećem kursu 6.684 DEM ili 2.788 USD; dok bi iznos od 50.000 novih dinara iznosio 6.553 DEM ili 2.733 USD.

Prema statističkim podacima  FNR Jugoslavije iz 1976. godine  prosječna neto plata u 1975. godini je iznosila 3.060 novih dinara ili 401 DEM , odnosno 167 USD. Dakle, prilozi pomenutih vakifa su bili u iznosu od oko 17  prosječnih neto plata. Danas je prosječna plata u Bosni i Hercegovini  oko 900 KM, te bi 17 prosječnih neto plata iznosilo oko 15.300 KM ili oko 7.5000 Eura

Kupovna sposobnost jugoslavenskog dinara u 1975. godini se može promatrati kroz cijenu osnovnih potrošnih dobra.

Prema statističkim podacima cijena električnog štednjaka je bila 1.393 dinara,  kauča 2.184 dinara, metar ogrjevnog drveta 331 dinar, tona uglja 400 dinara, muške cipele  299 dinara, košulje  171  dinara,  tona cementa  102 dinara , jednog komada cigle 1,62 dinara.

U 1977. godini cijena popularnog Fiće (Zastava 750) bila je 39.180 dinara, a po važećem tečaju iz 1977 godine od 8,49 dinara za 1 DEM, to je iznosilo 4.614 KM. Ako je ulog vakifa oko 6.600 DEM, za taj novac su mogli da uplate novog  Fiću i da im ostane 2.000 DEM za razne kućne potrepštine. 

Sadržaj dozvoljeno prenositi uz naznaku izvora: Preporod novine