digital-naslovna-skracena.jpg
mobitel-banner-naslovna.jpg
leksikon-banner-za-homepage1.gif

Kratka povijest nasilnog ekstremizma kod muslimana

Autor: Fikret Karčić Decembar 18, 2015 0

Obraćanje Fikreta Karčića, predsjednika Ustavnog suda IZ: Nasilni ekstremizam kod muslimana: kratak historijski rezime

 

U muslimanskoj historiji uočavamo periodično pojavljivanje nasilnog ekstremizma, koji se definiše kao ''vjerovanje ili akti ljudi koji podržavaju ili koriste nasilje radi postizanja ideoloških, religijskih ili političkih ciljeva''. Glavni uzroci takvih vjerovanja ili akata bili su politički, dogmatski i kulturni.

Paradigma nasilnog ekstremizma jeste haridžijsko učenje i pokret koji su se pojavili u 7. vijeku. Učenje tog pokreta karakterisao je krajnji ekskluzivizam i radikalizam koji se ogledao u proglašavanju za nevjernike onih muslimana koji ne djele njihove stavove te obavezom da se proglasi nelegitimnim vladar koji je, s njihovog stanovišta, skrenuo s pravog puta. Haridžije su poraženi tokom 8. vijeka, a preživjela je samo njihova podgrupa koja je odbacila ekstremizam i radikalizam.

 

Nakon duge pauze, nasilni ekstremizam će se javiti u muslimanskim zemljama Srednjeg istoka u drugoj polovini 20. vijeka. Tome je doprinijelo više faktora: poraz arapskih država u ratu sa Izraelom 1967., nedemokratski karakter brojnih arapskih režima, neujednačen i nepravičan razvoj arapskih zemalja, suzbijanje javnog djelovanja islamističkih organizacija, stradanje muslimanskih naroda u raznim dijelovima svijeta itd. Ovaj ekstremizam se počeo izražavati putem oživljavanja haridžijskih stavova i prakse.

 

Nakon toga u 11. vijeku javlja se ekstremistička grupa Asasina koja dolazi iz šiijskog ismailijskog nizari okruženja. Ta grupa izvodi spektakularna ubistva sunijskih vođa i evropskih krstaša u Siriji. Asasini, ipak, nastoje da prilikom njihovih napada ne stradaju nevini ljudi, što ih razlikuje od nasilnih ekstremista našeg doba. Ovu grupu su uništili Mongoli u 13. vijeku.

Nakon duge pauze, nasilni ekstremizam će se javiti u muslimanskim zemljama Srednjeg istoka u drugoj polovini 20. vijeka. Tome je doprinijelo više faktora: poraz arapskih država u ratu sa Izraelom 1967., nedemokratski karakter brojnih arapskih režima, neujednačen i nepravičan razvoj arapskih zemalja, suzbijanje javnog djelovanja islamističkih organizacija, stradanje muslimanskih naroda u raznim dijelovima svijeta itd. Ovaj ekstremizam se počeo izražavati putem oživljavanja haridžijskih stavova i prakse. To je uočeno u nauci o čemu govori ilustrativno naslov jedne knjige štampane u Kairu 1998. godine: ''Ekstremisti: nove haridžije – dopuštaju prolijevanje krvi muslimana i ubijaju žene, djecu i nemuslimane kojima je garantovana sigurnost''. Ovaj nasilni ekstremizam manifestovao se kao unutrašnji terorizam (napadi na vjerske i političke vođe) a zatim prerastao u međunarodni terorizam (napadi na strane predstavnike, građane i institucije).

 

Cijeli tekst u Preporodu od 15. decembra

 

 

Sadržaj dozvoljeno prenositi uz naznaku izvora: Preporod novine