digital-naslovna-skracena.jpg
mobitel-banner-naslovna.jpg
leksikon-banner-za-homepage1.gif
Mišljenja

Sličnosti jevrejske i muslimanske pozicije u dijaspori

Autor: Maj 05, 2020 0
Sličnosti jevrejske i muslimanske pozicije u dijaspori

Posljednjih decenija objavljeno je više radova koji ukazuju na sličnosti položaja Jevreja u Evropi u 19. vijeku i današnjeg položaja muslimanskih manjina na starom kontinentu.

Postavljena je teza o tome da je nekadašnje “jevrejsko pitanje” zamijenjeno “muslimanskim pitanjem”. Jedan skorašnji rad na ovu temu jeste “The Case of Circumcision: Diaspora Judaism as a Model for Islam?” (Slučaj obrezivanja: dijasporski judaizam kao model za islam?” autora S.L. Gilmana sa Univerziteta Emory (SAD). Rad je objavljen Islamophobia u knjizi in Europe: Antisemitism A Shared and Story?”, ley, London, ur. James Palgrave Renton Macmillan, i Ben Gid2017, Autor str.143-163. počinje tekst s nekoliko primjera: zabranjeno u Švajcarskoj ritualno klanje je 1893. životinja godine bez zakon njihovog donijeli omamljivanja. su nacisti u Njemač- Sličan koj 1933. godine. Ovi zakoni su bili usmjereni prema praksi jevrejske zajednice ( shechita), a danas se primjenuju od Novog Zelanda do Švedske i odnose se i na jevrejske i muslimanske zajednice, koje su se u međuvremenu pojavile na tom prostoru. Drugi primjer je obrezivanje dječaka. Ova praksa je u 19. vijeku u Evropi bila percipirana kao jevrejska praksa. Kada je 1999. godine ovo pitanje došlo pred jedan britanski sud, ticalo se muslimanske prakse.

Želim podržati naučni rad.

Na osnovu ovih i sličnih primjera autor dolazi do generalizacija o sličnosti i razlikama u položaju i percepciji jevrejske i muslimanske prakse u Evropi. To su: i Jevreji i muslimani u Evropi su manjine koje djeluju u sekularizovanom društvu čiji supstrat čini kršćanstvo; kao manjine oni govore različitim sekularnim i religijskim jezikom u odnosu na većinu; vjerske škole koje koriste ove jezike se percipiraju kao izvori korupcije i bolesti; religijske prakse tih zajednica posmatraju se s gnušanjem od većinske kulture; za razliku od sekularne većine ove zajednice se optužuju za kršenje ljudskih prava žena (nedostatak tradicionalnog obrazovanja, sekundarna uloga u religijskoj praksi, dogovoreni brakovi, ubistva iz časti); optužuju se za barbarsku torturu životinja (klanje bez omamljivanja); ove religije zabranjuju likovno predstavljanje religijskih

svetinja; većinska zajednica smatra da (Jevreji slimani one pretjeruju pićem postom tokom tokom u religijskoj Purima, ramazana); praksi a mupripadnici ću religijsko koja privlači pripadanje ovih zajednica pažnju (hidžab i nose pokazuje u i odje- kapa taqiya tels, sne Jevrejke perike u slučaju koje da nose pokažu muslimana udate poštovanje ortodok- i sheipokrivanja krznena Jevreji nose kapa kose, u koju svečanim odnosno oženjeni prilikama); shtreimel, hasidski u prođu 19. vijeku “lakmusov se od Jevreja test civilizirano- tražilo da sti”, itd. Ove danas generalizacije se to traži od pokazuju muslimana, vrlo važne vreja u sličnosti Evropi u između 19. vijeku položaja i musli- Jemana S druge u 20. strane i početkom postoje 21. i razlike. vijeka. To su: brojčana veličina jevrejskih i muslimanskih zajednica u evropskim državama (Jevreji nisu nikada činili više od 1% stanovništva u pojedinim zapadnoevropskim državama; broj muslimana danas je mnogo veći i dopire čak do 10% u slučaju Francuske); Jevreji do 1948. godine nisu imali domovinu i definisani su kao nomadski narod, muslimani su došli iz svojih domovina s kojima održavaju veze; Holokaust i formiranje Izraela stavili su, bar u svijesti Zapada, Jevreje i muslimane u antagonističke tabore.

Ove sličnosti i razlike dijasporskog iskustva Jevreja i muslimana ukazuju na važnost historijskog i komparativnog izučavanja evropskog iskustva. Sjećamo se kako su u pojedinim evropskim državama vođene diskusije o institucionalizaciji islama, jedinstvenom vjerskom autoritetu za muslimane u Evropi, šerijatu i državnom ustavu, granicama slobode vjere ili ubjeđenja, minaretima, distinktivnoj odjeći, itd. Postavlja se pitanje da li su strane u tim diskusijama referirale na slične diskusije iz 19. vijeka koje su se ticale Jevreja, njihove političke emancipacije, prosvjetiteljstva i religijske prakse u dijaspori. S druge strane, da li su muslimanski učenjaci koji razvijaju “manjinski fikh” - fiqh al-aqalliyyat dovoljno izučili historijsko-kulturni kontekst evropskih društava i načina na koji su jevrejski učenjaci i vođe odgovorili na izazove života  u evropskom sekularizovanom društvu?

Potražite Preporod aplikaciju za android i iOS uređanje. Instalirajte odmah i uživajte u sadržaju.

Oznake
Fikret Karčić

je profesor Komaparativne pravne historije na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Predavao je na Fakultetu islamskih nauka u Sarajevu, Marmara univerzitetu u Istanbulu, Mejdunarodnom islamskom univerzitetu Malezija, Univerzitetu u Oslu i Boise State University (SAD).  

Rođen u Višegradu 1955, Fikret Karčić je stekao srednješkolsko obrazovanje u Gazi Husrev- begovoj  medresi u Sarajevu. Godine 1978. završio je Pravni fakultet u Sarajevu. Stepen magistra i doktora nauka stekao je na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1985. odnosno 1989. godine. 

Njegov glavni akademski interes je historija islamskog prava i institucija u Bosni i Hercegovini u post-osmanskom periodu, reformistički pokreti u islamu, balkanski muslimani i komparativne pravne kulture. 

Posljednje od Fikret Karčić

nazad na vrh

Sadržaj dozvoljeno prenositi uz naznaku izvora: Preporod novine