digital-naslovna-skracena.jpg
mobitel-banner-naslovna.jpg
leksikon-banner-za-homepage1.gif
Kultura i nauka

Nove knjige: Monografija o Bugojnu

Autor: Mina Nuhić April 04, 2016 0

(Samija Sarić: Bugojno i njegova okolina-  Donji Vakuf, Prusac, Gornji Vakuf i Kupres) između dva svjetska rata, 1918-1941, Sarajevo 2016.  str. 395)

Nakon što je 2010. godine u izdanju izdavačke kuće Buybook  objavljen prvi dio obimne monografije o Bugojnu i njegovoj okolini koji se odnosi na  period austrougarske uprave (1878-1918),  nedavno je, u  izdanju same autorice Sarić,  objavljen   i drugi dio koji se odnosi na period između dva svjetska rata, od 1918. do 1941. godine.  Ovo je period naše novije historije kad je Bosna i Hercegovina, nakon raspada Austro-Ugarske monarhije, uključena u sastav nove države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (1918-1929), odnosno Kraljevine Jugoslavije od 1929. do njenog raspada i proglašenja Nezavisne države Hrvatske (NDH) 10. aprila 1941. godine. Ovaj period bugojanske historije je  do sada bio relativno slabo istražen pa je samim tim veći značaj ovakve jedne Monografije čija će se  prva promocija obaviti  u Bugojnu u okviru  obilježavanja dana  općine.

Monografija je napisana na temelju neobjavljene arhivske građe pohranjene u arhivskim fondovima u Arhivu Bosne i Hercegovine i Arhivu Jugoslavije,  te podataka dostupnih u historiografskoj literature. Svakako, najviše je podataka pronađeno u arhivskim fondovima nastalim radom organa vlasti i uprave kako  onih u Sarajevu tako i onih na lokalnom, sreskom i općinskom  nivou. Samija Sarić, arhivska savjetnica u penziji, radeći u Arhivu Bosne i Hercegovine na sređivanju i obradi arhivskih fondova iskoristila je priliku da istraži sve podatke do kojih se moglo doći, a  koji se odnose na historiju Bugojna, Donjeg i Gornjeg Vakufa, Prusca i Kupresa. U Monografiji su obuhvaćeni svi segmenti življenja na ovim prostorima od 1918. do 1941. godine., a količina izloženih činjenica o pojedinim temama zavisila je isključivo od dostupnih podataka u literaturi, odnosno raspoloživih  činjenica u arhivskim dokumentima. Jer, proces uspostave nove vlasti nakon završetka Prvog svjetskog rata u Bosni i Hercegovini je  trajao  nekoliko godina, vlade su se smjenjivale i  sve do  1924. godine, odnosno do podjele zemlje na oblasti- velike župane,  Bosna i Hercegovina je  bila administrativno jedinstveno područje. U Sarajevu je djelovala  vlada nadležna za  cjelokupni njen teritorij, a u  zemlji  se još  zadržala podjela na okružne oblasti,   kotare, gradske i seoske općine kao najniže instance lokalne uprave. Sve značajnije odluke lokalne uprave trebale su  potvrditi  više instance upravne vlasti kojima su dostavljani prijepisi zapisnika sa sjednica. Zahvaljujući činjenici da su u arhivskim fondovima nastalim djelovanjem najviših organa vlasti u Bosni i Hercegovini, koja je u ovom periodu bila centralizirana, djelimično  sačuvani,   možemo  donekle sagledati i historiju manjih lokalnih sredina, među koje spadaju Bugojno i oklona mjesta. Istraživanje perioda nakon podjele zemlje na oblasti 1924. odnosno na banovine  (kraljevske banske uprave) 1929. godine  kad je Bugojno administrativno pripalo jednoj banovini, a Travnik drugoj, za autoricu je, zbog nedostatka arhivskih izvora,  bio veliki  problem. Samo zbog ove činjenice, ovaj je period  slabije obrađen od predhodnog,  jer se autorica  nije bavila tumačenjem historijskih procesa nego je samo pratila podatke pohranjene u arhivskoj građi. Ipak, uspjela je da     Bugojnu i Bugojancima daruje  monografiju koja je dopadljiva ne samo  za listanje i razgledanje nego je  veoma zanimljiva i za čitanje.

Prikupljena građa je raspoređena  u 15 poglavlja:  Skopaljska kotlina do 1918. godine, Uspostava vlasti i unutrašnja organizacija vlasti, Organizacija upravne vlasti u Bosni i Hercegovini, Sreski sud u Bugojnu, Opštinski ured Bugojno, Zdravstvene prilike u Bugojanskom srezu, Vjerske zajednice i sakralni objekti, Kulturno-prosvjetni život, Privredni život u Bugojanskom srezu, Politički život u Bugojanskom srezu, Sreske ispostave u Bugojanskom srezu, Državna rezervna lovišta u Bugojanskom srezu, Saobraćaj u Bugojanskom srezu, Bosansko-hercegovačka arhitektura, Zaboravljeno staro Bugojno u slici.

Monografija, štampana u skromnom tiražu (200), veoma je lijepo opremljena, materija je  pregledno izložena i dopunjena  je brojnim faksimilima dokumenata, razglednicama  Bugojna i slikama Bugojanaca, rođenih u Bugojnu   ili njihove djece. Autorica navodi da joj je žao što nije dobila više slika  starijih Bugojanaca.  Kaže da je tražila, ali da  su se njihova djeca nerado odazivala.

Na kraju, još navodimo da ova knjiga sadrži skoro sve elemente monografskog djela: popis korištenih izvora i literature, popis kratica, indeks osobnih imena, indeks  geografskih pojmova i  bilješku o autorici.

Napominjemo da se štamparija „Dobra knjiga“  potrudila da knjigu tehnički dobro uradi, a sam sadržaj je dopunjen sa 33 veoma značajna priloga koji se odnose  na popise zaposlenih službenika i radnika, te  na spiskove učenika i polaznike različitih kurseva.   

 

 

« Žepče: Srednjoškolci posjetili vjerske objekte U Kiseljaku održana promocija knjige „Riječ po riječ“ »
nazad na vrh

Sadržaj dozvoljeno prenositi uz naznaku izvora: Preporod novine